Wie alsmaar ouder wordt heeft steeds meer mensen gekend. Sommige van deze mensen kunnen heel belangrijk voor je zijn, zelfs als ze niet meer leven. Te denken valt aan je moeder of je vader. Je kinderen, als die er zijn, nemen vaak ook een heel bijzondere plaats in in je leven. Belangrijk voor je kan ook een levenspartner van je zijn. Of een leraar van vroeger, een voormalige collega, mensen die ooit buren van je waren, een (verre) vriendin, noem maar op.
Je zou in gedachten, of vooruit – schrijf het op, als dat lukt – eens na kunnen gaan welke mensen bij je bovenkomen. Vraag je af wat van hun doen en laten je voor ogen wilt blijven houden. Waar heb je nog steeds iets aan, ook in deze tijd. Ga eens na wat je in hen bewondert of gewoon ‘sterk’ vindt. Van sommige mensen kun je last hebben gehad, maar ook dan kun je daar echt iets van geleerd hebben. Wat voor belangrijks heb je toen geleerd? Wat heb je dankzij hen over jezelf edn deze wereld ontdekt?
‘Ach, al die mensen, ik heb meer dan genoeg aan mezelf’, zegt u misschien. En dat zou natuurlijk best kunnen, alleen … wij zijn alleen maar mens doordat we samen met andere mensen zijn. Let maar eens op. Want je wordt geboren uit een ander (je moeder) en je wordt begraven, ook weer door anderen. Dus zowel het begin als het einde van ons leven wordt bepaald door een afhankelijkheid, die ons fundamenteel verbindt met anderen. We zijn afhankelijk van elkaar zelf nog voor we er ook maar om hadden kunnen vragen. Zelfs voordat je geboren was werd er al over je gepraat en gedacht, voordat je er was. Kinderen luisteren in de baarmoeder al naar het ritme van gesprekken. Na onze dood bestaan we nog doordat onze naam herinnerd wordt door anderen.
Maar ook tussen onze geboorte en onze dood worden we voortdurend gevormd door al die andere mensen met wie we samen leven of samen hebben geleefd. Om te ontdekken hoe fundamenteel dat is hoef je alleen maar te kijken wat je zegt als je jezelf voorstelt; schrijf maar eens op wat je zegt en streep vervolgens alles door wat je niet met anderen verbindt – zou je nog iets overhouden? Je voornaam heb je gekregen. Je achternaam deel je met je familie. Je nationaliteit met je medeburgers, je geslacht en seksuele geaardheid met talloze anderen. Terschelling met al die eilandbewoners en (fietsende) badgasten. Je geloof met …
Gevormd als je bent door de mensen om je heen van vroeger en nu, is het een bijzondere oefening om je eigen goede voorbeelden van vroeger en nu voor de geest te halen. Die goede voorbeelden hoeven niet perfect te zijn. Want een mens hoeft niet volmaakt te zijn om voor jou op de ene of andere manier bijzonder te zijn (geweest). Precies zo als je dat zelf ook kunt zijn voor anderen.